Cel lekcji

Uczniowie nauczą się projektować bazy danych w MS Access na podstawie diagramu encji-związków (ERD) w notacji Chena. Celem jest zrozumienie, jak prawidłowo tworzyć tabele, określać atrybuty i definiować relacje między nimi.

Krok 1: Wprowadzenie do diagramu Chena

Diagram Chena jest jedną z metod modelowania baz danych, gdzie:

• Encje (byty) przedstawiane są jako prostokąty.
• Atrybuty (cechy encji) zapisywane są w elipsach.
• Klucz główny (unikalny identyfikator) jest podkreślony.
• Związki między encjami przedstawione są jako romby, a ich kardynalność (np. 1:1, 1:N, N:M) jest zapisana obok linii.

Krok 2: Opis projektu

Projekt dotyczy bazy danych dla wypożyczalni samochodów, zawierającej informacje o klientach, pojazdach i wypożyczeniach.

Diagram Chena dla bazy danych:

• Encja: Klient

  • ID_Klienta (klucz główny)
  • Imię
  • Nazwisko
  • Adres
  • Numer telefonu

• Encja: Samochód

  • ID_Samochodu (klucz główny)
  • Marka
  • Model
  • Rok produkcji
  • Numer rejestracyjny
  • Cena za dzień

• Encja: Wypożyczenie

  • ID_Wypożyczenia (klucz główny)
  • Data wypożyczenia
  • Data zwrotu
  • Koszt całkowity
  • ID_Klienta (klucz obcy)
  • ID_Samochodu (klucz obcy)

Związki:

• Klient może mieć wiele wypożyczeń (1:N).
• Jeden samochód może być wypożyczony wielokrotnie (1:N).

Krok 3: Zadania dla uczniów

Na podstawie diagramu Chena uczniowie wykonują następujące kroki:

1. Tworzenie tabel

   • Uczeń tworzy w MS Access trzy tabele: Klient, Samochód, Wypożyczenie.
   • Każda tabela powinna zawierać odpowiednie pola zgodnie z diagramem Chena.
   • Klucz główny powinien być oznaczony jako autonumerowanie.

2. Tworzenie relacji

   • Uczeń łączy tabele, stosując klucze obce:
     • ID_Klienta w tabeli Wypożyczenie łączy się z ID_Klienta w tabeli Klient.
     • ID_Samochodu w tabeli Wypożyczenie łączy się z ID_Samochodu w tabeli Samochód.
   • W relacjach wymusza integralność referencyjną.

3. Testowanie działania bazy

   • Uczeń wprowadza testowe dane do tabel.
   • Sprawdza, czy relacje działają poprawnie, np. czy nie można usunąć klienta, który ma aktywne wypożyczenia.

4. Rozszerzenie projektu (opcjonalne)

   • Uczeń może dodać dodatkową encję, np. Pracownik zajmujący się wypożyczeniami.

Krok 4: Tworzenie formularzy i raportów

Po zbudowaniu struktury bazy danych uczniowie powinni utworzyć interfejs użytkownika oraz raporty ułatwiające analizę danych.

1. Formularze

   • Formularz dodawania klienta – umożliwia wprowadzanie nowych klientów do tabeli Klient + przycisk dodający**.
   • Formularz dodawania samochodu – pozwala na dodanie nowego pojazdu do tabeli Samochód. + przycisk dodający**.
   • Formularz pokazywania wypożyczenia, samochodów i klienta – brak edycji pól i przyciski nawigacyjne**.

2. Raport z wypożyczeń

   • Powinien prezentować Model i Markę samochodu oraz łączną kwotę zarobioną na danym pojeździe.
   • Dane powinny być pogrupowane według marki i modelu.
   • Na końcu raportu powinna znaleźć się suma całkowitych zarobków z wszystkich wypożyczeń.

Podsumowanie

Po wykonaniu projektu uczniowie zaprezentują swoje rozwiązania i omówią, jak zrealizowali diagram Chena w MS Access. W ten sposób nauczą się poprawnej normalizacji danych oraz projektowania relacji w bazach danych.