Podstawy pracy w środowisku tekstowym Ubuntu

Lekcja: Podstawy Pracy w Środowisku Tekstowym Systemu Ubuntu

Wprowadzenie

Ubuntu, jak każda dystrybucja Linuksa, oferuje potężne środowisko tekstowe, które pozwala użytkownikowi na wykonywanie różnorodnych operacji za pomocą poleceń w terminalu. Środowisko tekstowe jest kluczowym elementem pracy administratorów systemu, programistów i użytkowników zaawansowanych. W tej lekcji omówimy podstawowe polecenia terminala i nauczymy się poruszać po systemie Ubuntu w trybie tekstowym.

1. Co to jest terminal?

Terminal to narzędzie tekstowe, które umożliwia komunikację z systemem operacyjnym. Użytkownicy wprowadzają polecenia, a system wykonuje je i zwraca wyniki.

Jak otworzyć terminal w Ubuntu:

  1. Naciśnij Ctrl + Alt + T.
  2. Wybierz terminal z menu Aktywności.
  3. Wyszukaj "Terminal" w Docku lub ekranie wyszukiwania.

2. Podstawowe Polecenia Terminala

a) Poruszanie się po systemie plików

  • pwd: Wyświetla bieżącą ścieżkę katalogu.
  • Przykład:
pwd
  • ls: Wyświetla listę plików i folderów w bieżącym katalogu.
  • Przykład:
ls
  • Opcja -l: Szczegółowy widok plików.
ls -l
  • cd [ścieżka]: Zmiana katalogu.
  • Przykład:
cd /home

b) Zarządzanie plikami i katalogami

  • mkdir [nazwa]: Tworzy nowy katalog.
  • Przykład:
mkdir MojeDokumenty
  • touch [nazwa_pliku]: Tworzy pusty plik.
  • Przykład:
touch nowy_plik.txt
  • rm [nazwa_pliku]: Usuwa plik.
  • Przykład:
rm niepotrzebny_plik.txt
  • rmdir [nazwa_katalogu]: Usuwa pusty katalog.
  • Przykład:
rmdir MojeDokumenty
  • cp [źródło] [cel]: Kopiuje plik lub katalog.
  • Przykład:
cp dokument.txt kopia_dokument.txt
  • mv [źródło] [cel]: Przenosi lub zmienia nazwę pliku/katalogu.
  • Przykład:
mv dokument.txt inna_nazwa.txt

c) Wyświetlanie zawartości plików

  • cat [nazwa_pliku]: Wyświetla zawartość pliku.
  • Przykład:
cat tekst.txt
  • nano [nazwa_pliku]: Edytor tekstu w terminalu.
  • Przykład:
nano notatka.txt

d) Informacje o systemie

  • uname -a: Wyświetla informacje o systemie operacyjnym.
  • Przykład:
uname -a
  • df -h: Wyświetla zajętość dysku w czytelnej formie.
  • Przykład:
df -h
  • free -m: Wyświetla użycie pamięci RAM.
  • Przykład:
free -m

3. Ćwiczenia Praktyczne

Ćwiczenie 1: Nawigacja po systemie plików

  1. Otwórz terminal.
  2. Wpisz polecenie:
pwd
  • Zidentyfikuj, w którym katalogu obecnie się znajdujesz.
  1. Przejdź do katalogu /home za pomocą:
cd /home
  1. Wyświetl zawartość tego katalogu:
ls

Ćwiczenie 2: Zarządzanie plikami

  1. Stwórz katalog o nazwie Lekcja:
mkdir Lekcja
  1. Przejdź do katalogu Lekcja:
cd Lekcja
  1. Utwórz pusty plik cwiczenie.txt:
touch cwiczenie.txt
  1. Skopiuj plik i nazwij go cwiczenie_kopia.txt:
cp cwiczenie.txt cwiczenie_kopia.txt
  1. Usuń plik cwiczenie_kopia.txt:
rm cwiczenie_kopia.txt

Ćwiczenie 3: Wyświetlanie informacji systemowych

  1. Sprawdź wersję systemu operacyjnego:
uname -a
  1. Wyświetl użycie pamięci RAM:
free -m
  1. Zidentyfikuj dostępne miejsce na dyskach:
df -h

Ćwiczenie 4: Edycja tekstu w terminalu

  1. W terminalu otwórz edytor nano:
nano notatka.txt
  1. Wpisz dowolny tekst i zapisz plik:
  • Ctrl + O: Zapisz zmiany.
  • Ctrl + X: Wyjdź z edytora.
  1. Wyświetl zawartość pliku:
cat notatka.txt

4. Podsumowanie

Środowisko tekstowe Ubuntu pozwala na szybkie i efektywne zarządzanie systemem operacyjnym. Znajomość podstawowych poleceń, takich jak nawigacja po systemie plików, tworzenie i usuwanie plików oraz wyświetlanie informacji o systemie, jest kluczowa zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników.